Opis
Bogato
ilustrowany podręcznik poświęcony pomiarom elektrycznym i elektronicznym.
Opisano w nim zagadnienia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy podczas
wykonywania pomiarów, z pomiarami wielkości elektrycznych (w tym m.in. z techniką
wykonywania pomiarów, narzędziami i przyrządami pomiarowymi, a także
opracowaniem wyników pomiarów) oraz z pomiarami elementów, układów i urządzeń
elektronicznych (w tym m.in. elektronicznych elementów i układów analogowych
oraz elektronicznych układów cyfrowych). Na końcu każdego podrozdziału
zamieszczono przykładowe ćwiczenie dotyczące danego zagadnienia oraz pytania i
polecenia kontrolne, umożliwiające uczniowi samoocenę stopnia opanowania
materiału.
Książka
jest przeznaczona dla uczniów kształcących się w zawodach technika elektryka i
elektryka oraz uczestników kwalifikacyjnych kursów zawodowych w zakresie
kwalifikacji EE.05. Montaż, uruchamianie
i konserwacja instalacji, maszyn i urządzeń elektrycznych.
Nr
ewidencyjny w wykazie podręczników MEN: 1.22./2018.
Podręcznik może być wykorzystywany do kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego zgodnie z podstawą programową 2019 w zakresie kwalifikacji ELE.02 i ELE.05.
Książka ani w całości, ani we fragmentach nie może być skanowana, kserowana, powielana bądź rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych, w tym również nie może być umieszczana ani rozpowszechniana w postaci cyfrowej zarówno w Internecie, jak i w sieciach lokalnych bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich.
Spis treści
Od autorów 15
1 BHP podczas wykonywania pomiarów elektrycznych 17
1.1 Zagrożenia
wynikające z działania prądu elektrycznego na organizm ludzki 17
1.1.1 Wprowadzenie 17
1.1.2 Przyczyny
porażeń prądem elektrycznym17
1.1.3 Czynniki decydujące o stopniu porażenia prądem elektrycznym 18
1.1.4 Skutki
przepływu prądu elektrycznego przez organizm człowieka 19
1.1.5 Pośrednie
działanie prądu elektrycznego 21
1.1.6 Ćwiczenie 21
1.1.7 Sprawdzenie
wiadomości 22
1.2 Zasady
BHP podczas wykonywania pomiarów elektrycznych i elektronicznych 22
1.2.1 Wprowadzenie 22
1.2.2 Przepisy
BHP 23
1.2.3 Ćwiczenie 24
1.2.4 Sprawdzenie
wiadomości 25
1.3 Zasady
BHP w zakresie montażu układów elektronicznych 26
1.3.1 Wprowadzenie 26
1.3.2 Przed
przystąpieniem do pracy 26
1.3.3 Organizacja
stanowiska pracy 27
1.3.4 Wykonywanie
montażu urządzeń elektronicznych 28
1.3.5 Ćwiczenie 30
1.3.6 Sprawdzenie
wiadomości 30
1.4 Zasady
BHP w zakresie wykonywania połączeń w układach elektronicznych 31
1.4.1 Wprowadzenie 31
1.4.2 Wykonywanie
połączeń elektrycznych 32
1.4.3 Wykonywanie
połączeń mechanicznych 35
1.4.4 Ćwiczenie 37
1.4.5 Sprawdzenie
wiadomości 38
1.5 Zasady
udzielania pierwszej pomocy porażonym prądem elektrycznym 39
1.5.1 Wprowadzenie 39
1.5.2 Postępowanie
podczas ratowania porażonych prądem elektrycznym 39
1.5.3 Ćwiczenie 43
1.5.4 Sprawdzenie
wiadomości 44
1.6 Test
kontrolny 44
2 Pomiary wielkości elektrycznych 48
2.1 Technika
wykonywania pomiarów 48
2.1.1 Wprowadzenie 48
2.1.2 Podział
i rodzaje wykonywanych pomiarów 48
2.1.3 Sposób
dokonywania pomiarów 49
2.1.4 Ćwiczenie 52
2.1.5 Sprawdzenie
wiadomości 53
2.2 Opracowanie
wyników pomiarów 53
2.2.1 Wprowadzenie 53
2.2.2 Notowanie
wskazań mierników 54
2.2.3 Opracowanie
dokonanych pomiarów 55
2.2.4 Wykresy
i prezentacja wyników pomiarów 55
2.2.5 Ćwiczenie 56
2.2.6 Sprawdzenie
wiadomości 57
2.3 Narzędzia
pomiarowe i ich właściwości 58
2.3.1 Pojęcia
ogólne 58
2.3.2 Podział
narzędzi pomiarowych 59
2.3.3 Od
pomiaru do wyniku 59
2.3.4 Właściwości
przyrządów pomiarowych 60
2.3.5 Ćwiczenie 62
2.3.6 Sprawdzenie
wiadomości 62
2.4 Rodzaje
elektrycznych przyrządów pomiarowych 63
2.4.1 Podział
przyrządów pomiarowych 63
2.4.2 Analogowe
przyrządy pomiarowe 64
2.4.3 Cyfrowe
przyrządy pomiarowe 66
2.4.4 Mierniki
cęgowe 67
2.4.5 Ćwiczenie 68
2.4.6 Sprawdzenie
wiadomości 68
2.5 Oznaczenia
i symbole na miernikach 69
2.5.1 Wprowadzenie 69
2.5.2 Mierniki
analogowe 69
2.5.3 Multimetry
cyfrowe 70
2.5.4 Ćwiczenie 71
2.5.5 Sprawdzenie
wiadomości 72
2.6 Pomocniczy
sprzęt pomiarowy 73
2.6.1 Wprowadzenie 73
2.6.2 Transformator 73
2.6.3 Autotransformator 75
2.6.4 Stycznik 75
2.6.5 Rezystor
suwakowy 76
2.6.6 Rezystor
dekadowy 77
2.6.7 Kondensator
dekadowy i indukcyjność dekadowa 78
2.6.8 Przekładnik
prądowy 79
2.6.9 Ćwiczenie 80
2.6.10 Sprawdzenie
wiadomości 81
2.7 Zakres
pomiarowy i klasa dokładności miernika 81
2.7.1 Wprowadzenie 82
2.7.2 Zakres
pomiarowy 82
2.7.3 Klasa
dokładności 83
2.7.4 Ćwiczenie 83
2.7.5 Sprawdzenie
wiadomości 84
2.8 Rozszerzanie
zakresu pomiarowego miernika 85
2.8.1 Wiadomości
ogólne o miernikach i ich zakresach pomiarowych 85
2.8.2 Rozszerzanie
zakresu pomiarowego miernika prądu za pomocą bocznika 85
2.8.3 Rozszerzanie
zakresu pomiarowego napięcia za pomocą posobnika 87
2.8.4 Rozszerzanie zakresu pomiarowego za pomocą przekładników 88
2.8.5 Przekładniki
napięciowe 88
2.8.6 Przekładniki
prądowe 89
2.8.7 Ćwiczenia 92
2.8.8 Sprawdzenie
wiadomości 95
2.9 Włączanie
mierników w obwód elektryczny 95
2.9.1 Wprowadzenie 95
2.9.2 Włączanie
woltomierza w obwód 96
2.9.3 Włączanie
amperomierza w obwód 97
2.9.4 Włączanie
omomierza w obwód 97
2.9.5 Włączanie
watomierza w obwód 98
2.9.6 Włączanie
miernika częstotliwości w obwód 100
2.9.7 Włączanie
fazomierza w obwód 101
2.9.8 Włączanie
licznika energii elektrycznej w obwód 101
2.9.9 Ćwiczenie 104
2.9.10 Sprawdzenie
wiadomości 104
2.10 Szacowanie
wartości wielkości mierzonej 105
2.10.1 Wprowadzenie 105
2.10.2 Szacowanie
wartości prądu i napięcia 106
2.10.3 Szacowanie
wartości mocy 111
2.10.4 Ćwiczenie 113
2.10.5 Sprawdzenie
wiadomości 113
2.11 Obliczanie
wartości wielkości mierzonej na podstawie wskazań miernika 116
2.11.1 Wprowadzenie 116
2.11.2 Stała
miernika i wynik pomiaru 116
2.11.3 Ćwiczenie 117
2.11.4 Sprawdzenie
wiadomości 118
2.12 Odczytywanie
wskazań miernika cyfrowego 118
2.12.1 Wprowadzenie 118
2.12.2 Budowa
mierników cyfrowych 119
2.12.3 Zasada
działania mierników cyfrowych 119
2.12.4 Opis
funkcjonalny mierników cyfrowych 120
2.12.4.1 Opis
funkcji pomiarowych 120
2.12.4.2 Odczytywanie
wskazań mierników cyfrowych 122
2.12.5 Ćwiczenie 123
2.12.6 Sprawdzenie
wiadomości 124
2.13 Dokładność
pomiaru 125
2.13.1 Wprowadzenie 125
2.13.2 Błąd
bezwzględny i poprawka 125
2.13.3 Błąd
względny 126
2.13.4 Błąd
graniczny 126
2.13.5 Ćwiczenie 127
2.13.6 Sprawdzenie
wiadomości 127
2.14 Błędy
i niepewności pomiarowe 128
2.14.1 Wprowadzenie 128
2.14.2 Błędy
przyrządów wskazówkowych 128
2.14.3 Wyznaczanie
błędów przyrządów cyfrowych 130
2.14.4 Błąd
metody 130
2.14.5 Niepewność
pomiaru 131
2.14.6 Ćwiczenie 131
2.14.7 Sprawdzenie
wiadomości 132
2.15 Bezpośredni
pomiar napięcia stałego 132
2.15.1 Wprowadzenie 132
2.15.2 Pomiar
napięcia stałego woltomierzem 133
2.15.3 Ćwiczenie 133
2.15.4 Sprawdzenie
wiadomości 134
2.16 Pomiary
napięcia z zastosowaniem dzielnika napięcia 134
2.16.1 Wprowadzenie 134
2.16.2 Ćwiczenie 135
2.16.3 Sprawdzenie
wiadomości 136
2.17 Nastawianie
i odczytywanie żądanych wartości napięcia stałego 137
2.17.1 Wprowadzenie 137
2.17.2 Układ
jednostopniowy 137
2.17.3 Układ
dwustopniowy równoległy 138
2.17.4 Układ
dwustopniowy szeregowy 138
2.17.5 Ćwiczenie 139
2.17.6 Sprawdzenie
wiadomości 142
2.18 Pomiary
bezpośrednie i pośrednie prądu stałego 142
2.18.1 Wprowadzenie 142
2.18.2 Bezpośredni
pomiar prądu stałego 143
2.18.3 Pośredni
pomiar prądu stałego 143
2.18.4 Ćwiczenie 144
2.18.5 Sprawdzenie
wiadomości 145
2.19 Nastawianie
i odczytywanie żądanych wartości natężenia prądu stałego 145
2.19.1 Wprowadzenie 146
2.19.2 Układ
jednostopniowy 146
2.19.3 Układ
dwustopniowy 146
2.19.4 Ćwiczenie 147
2.19.5 Sprawdzenie
wiadomości 149
2.20 Badanie
źródeł prądu stałego 149
2.20.1 Wprowadzenie 150
2.20.2 Rezystancja
wewnętrzna źródła prądu stałego . 150
2.20.3 Siła
elektromotoryczna źródła prądu stałego 150
2.20.4 Pojemność
elektrochemicznego źródła prądu stałego 151
2.20.5 Ćwiczenie 152
2.20.6 Sprawdzenie
wiadomości 154
2.21 Badanie
układów połączeń rezystorów – wyznaczanie rezystancji zastępczej 155
2.21.1 Wprowadzenie 155
2.21.2 Połączenie
szeregowe rezystorów 156
2.21.3 Połączenie
równoległe rezystorów 156
2.21.4 Połączenie
mieszane rezystorów 157
2.21.5 Ćwiczenie 158
2.21.6 Sprawdzenie
wiadomości 160
2.22 Sprawdzenie
podstawowych praw elektrotechniki (prawa Ohma i praw
Kirchhoffa) 161
2.22.1 Wprowadzenie 161
2.22.2 Prawo
Ohma 162
2.22.3 Pierwsze
prawo Kirchhoffa 162
2.22.4 Drugie
prawo Kirchhoffa 163
2.22.5 Ćwiczenie 164
2.22.6 Sprawdzenie
wiadomości 166
2.23 Pomiar
rezystancji metodą bezpośrednią 167
2.23.1 Wprowadzenie 167
2.23.2 Omomierz
szeregowy 168
2.23.3 Omomierz
równoległy 168
2.23.4 Ćwiczenie 169
2.23.5 Sprawdzenie
wiadomości 170
2.24 Pomiar
rezystancji metodami technicznymi 170
2.24.1 Wprowadzenie 170
2.24.2 Układ
poprawnie mierzonego napięcia 171
2.24.3 Układ
poprawnie mierzonego prądu 171
2.24.4 Ćwiczenie 172
2.24.5 Sprawdzenie
wiadomości 173
2.25 Pomiar
rezystancji metodami porównawczymi 174
2.25.1 Wprowadzenie 174
2.25.2 Metoda
porównawcza prądowa 174
2.25.3 Metoda
porównawcza napięciowa 175
2.25.4 Ćwiczenie 175
2.25.5 Sprawdzenie
wiadomości 176
2.26 Pomiar
rezystancji metodami mostkowymi 177
2.26.1 Wprowadzenie 177
2.26.2 Mostek
Wheatstone’a 177
2.26.3 Mostek
Thomsona 180
2.26.4 Ćwiczenie 183
2.26.5 Sprawdzenie
wiadomości 185
2.27 Pomiar
mocy w obwodach prądu stałego 186
2.27.1 Wprowadzenie 186
2.27.2 Bezpośredni
pomiar mocy 186
2.27.3 Pomiar pośredni z wykorzystaniem rezystora wzorcowego i woltomierza 188
2.27.4 Ćwiczenie 188
2.27.5 Sprawdzenie
wiadomości 190
2.28 Badanie wpływu napięcia na natężenie prądu – wykres I = f(U) elementów
liniowych i nieliniowych (warystor i termistor) 190
2.28.1 Wprowadzenie 190
2.28.2 Warystory
– elementy nieliniowe 191
2.28.3 Termistory
– elementy nieliniowe 193
2.28.4 Ćwiczenie 195
2.28.5 Sprawdzenie
wiadomości 200
2.29 Regulacja
i pomiar napięcia przemiennego 201
2.29.1 Wprowadzenie 201
2.29.2 Pomiary
i zmiana wartości napięć w energetyce 201
2.29.3 Pomiary
i zmiana wartości napięć w przemyśle i laboratorium 204
2.29.4 Ćwiczenie 207
2.29.5 Sprawdzenie
wiadomości 210
2.30 Regulacja
i pomiar prądu przemiennego 211
2.30.1 Wprowadzenie 211
2.30.2 Od
czego zależy wartość prądu przemiennego? 212
2.30.3 Pomiar
i regulacja prądu przemiennego 214
2.30.4 Ćwiczenie 216
2.30.5 Sprawdzenie
wiadomości 220
2.31 Pomiary
indukcyjności własnej metodami techniczną, rezonansową i innymi 220
2.31.1 Wprowadzenie 220
2.31.2 Pomiary
indukcyjności własnej metodą techniczną 221
2.31.3 Pomiary
indukcyjności własnej metodą rezonansową 223
2.31.4 Pomiary
indukcyjności własnej metodą bezpośrednią miernikiem RLC 224
2.31.5 Pomiary
indukcyjności własnej metodą porównawczą 224
2.31.6 Ćwiczenie 225
2.31.7 Sprawdzenie
wiadomości 228
2.32 Pomiary
pojemności metodami techniczną, rezonansową i innymi 228
2.32.1 Wprowadzenie 228
2.32.2 Pomiary
pojemności metodą techniczną 230
2.32.3 Pomiary
pojemności metodą rezonansową 231
2.32.4 Pomiary pojemności metodą bezpośrednią miernikiem RLC 232
2.32.5 Pomiary
pojemności metodą porównawczą 232
2.32.6 Ćwiczenie 233
2.32.7 Sprawdzenie
wiadomości 235
2.33 Pomiary
mocy w obwodach jednofazowych prądu przemiennego 236
2.33.1 Wprowadzenie 236
2.33.2 Prądy, napięcia i moce w obwodach prądu przemiennego 237
2.33.3 Ćwiczenie 240
2.33.4 Sprawdzenie
wiadomości 242
2.34 Badanie
szeregowego obwodu RLC (rezonans napięć) 243
2.34.1 Wprowadzenie 243
2.34.2 Szeregowy
obwód RLC 243
2.34.3 Częstotliwość
rezonansowa 244
2.34.4 Zależność napięcia na cewce i kondensatorze od częstotliwości napięcia
zasilania 245
2.34.5 Ćwiczenie 246
2.34.6 Sprawdzenie
wiadomości 248
2.35 Badanie
równoległego obwodu RLC (rezonans prądów) 248
2.35.1 Wprowadzenie 249
2.35.2 Częstotliwość
rezonansowa 249
2.35.3 Zależność
prądu cewki i kondensatora od częstotliwości napięcia zasilania 250
2.35.4 Rezonans
prądów w obwodzie z elementami rzeczywistymi 252
2.35.5 Ćwiczenie 253
2.35.6 Sprawdzenie
wiadomości 254
2.36 Badanie
obwodów trójfazowych połączonych w gwiazdę i w trójkąt 255
2.36.1 Wprowadzenie 255
2.36.2 Prądy, napięcia i połączenia odbiorników w obwodach trójfazowych prądu
przemiennego 257
2.36.2.1 Połączenie
obwodu trójfazowego w gwiazdę 257
2.36.2.2 Połączenie
obwodu trójfazowego w trójkąt 258
2.36.3 Ćwiczenie 260
2.36.4 Sprawdzenie
wiadomości 262
2.37 Pomiary
mocy czynnej w obwodach trójfazowych 263
2.37.1 Wprowadzenie 263
2.37.2 Układy
pomiaru mocy czynnej stosowane w obwodach trójfazowych prądu
przemiennego 264
2.37.3 Ćwiczenie 267
2.37.4 Sprawdzenie
wiadomości 270
2.38 Pomiary
mocy biernej w obwodach trójfazowych 271
2.38.1 Wprowadzenie 271
2.38.2 Układy
pomiaru mocy biernej stosowane w obwodach trójfazowych prądu
przemiennego 272
2.38.3 Ćwiczenie 274
2.38.4 Sprawdzenie
wiadomości 276
2.39 Pomiary
za pomocą oscyloskopu 277
2.39.1 Wprowadzenie 277
2.39.2 Budowa
oscyloskopu analogowego 277
2.39.3 Zasada
działania oscyloskopu analogowego 278
2.39.4 Obsługa
oscyloskopu analogowego 279
2.39.5 Oscyloskopy
cyfrowe 280
2.39.6 Podstawowe
pomiary oscyloskopem 282
2.39.7 Ćwiczenie 285
2.39.8 Sprawdzenie
wiadomości 287
2.40 Testy
kontrolne 288
2.40.1 Test
kontrolny nr 1 288
2.40.2 Test
kontrolny nr 2 291
2.40.3 Test
kontrolny nr 3 294
2.40.4 Test
kontrolny nr 4 297
2.40.5 Test
kontrolny nr 5 300
2.40.6 Test
kontrolny nr 6 303
3 Pomiary
elementów, układów i urządzeń elektronicznych 307
3.1 Pomiary parametrów diod półprzewodnikowych 307
3.1.1 Wprowadzenie 307
3.1.2 Rodzaje
i parametry diod półprzewodnikowych 307
3.1.2.1 Diody
prostownicze 309
3.1.2.2 Diody
elektroluminescencyjne LED 311
3.1.2.3 Diody
Zenera 314
3.1.2.4 Fotodiody 315
3.1.2.5 Inne
diody półprzewodnikowe 316
3.1.3 Ćwiczenie 317
3.1.4 Sprawdzenie
wiadomości 319
3.2 Pomiary
parametrów półprzewodnikowych elementów przełączających 320
3.2.1 Wprowadzenie 320
3.2.2 Rodzaje i parametry półprzewodnikowych elementów przełączających 320
3.2.2.1 Dynistor 321
3.2.2.2 Diak 321
3.2.2.3 Tyrystor 322
3.2.2.4 Triak 324
3.2.3 Ćwiczenie 326
3.2.4 Sprawdzenie
wiadomości 330
3.3 Pomiary
parametrów elementów optoelektronicznych 330
3.3.1 Wprowadzenie 330
3.3.2 Rodzaje
elementów optoelektronicznych i ich parametry 331
3.3.2.1 Fotorezystor 331
3.3.2.2 Fototranzystor 332
3.3.2.3 Fototyrystor 334
3.3.2.4 Transoptor 334
3.3.2.5 Fotoogniwo 336
3.3.3 Ćwiczenie 337
3.3.4 Sprawdzenie
wiadomości 342
3.4 Pomiary
parametrów tranzystorów bipolarnych i unipolarnych 342
3.4.1 Wprowadzenie 343
3.4.2 Rodzaje
tranzystorów i ich parametry 343
3.4.2.1 Tranzystory
bipolarne BJT 343
3.4.2.2 Tranzystory
polowe (unipolarne) FET 346
3.4.2.3 Tranzystory
bipolarne z izolowaną bramką IGBT 349
3.4.3 Ćwiczenie 350
3.4.4 Sprawdzenie
wiadomości 356
3.5 Pomiary
w układach prostowniczych 356
3.5.1 Wprowadzenie 356
3.5.2 Rodzaje
i parametry prostowników 357
3.5.2.1 Prostowniki
jednofazowe jedno- i dwupulsowe 357
3.5.2.2 Prostowniki
trójfazowe trzy- i sześciopulsowe 359
3.5.2.3 Prostowniki
sterowane 362
3.5.3 Ćwiczenie 362
3.5.4 Sprawdzenie
wiadomości 363
3.6 Pomiary
w układach powielaczy napięcia 364
3.6.1 Wprowadzenie 364
3.6.2 Rodzaje
i parametry powielaczy napięcia 365
3.6.2.1
Symetryczny podwajacz napięcia 365
3.6.2.2 Niesymetryczny
podwajacz napięcia 365
3.6.2.3 Wielostopniowy
powielacz napięcia 366
3.6.3 Ćwiczenie 367
3.6.4 Sprawdzenie
wiadomości 369
3.7 Pomiary
w układach stabilizatorów 369
3.7.1 Wprowadzenie 369
3.7.2 Rodzaje
i parametry stabilizatorów napięcia 370
3.7.2.1 Prosty
stabilizator zbudowany na diodzie Zenera 370
3.7.2.2 Stabilizator
szeregowy z tranzystorem regulującym 371
3.7.2.3 Stabilizator
równoległy 371
3.7.2.4 Stabilizatory
impulsowe 372
3.7.2.5 Stabilizatory
elektroniczne trójkońcówkowe (monolityczne) 373
3.7.3 Parametry
stabilizatorów napięcia 373
3.7.4 Ćwiczenie 374
3.7.5 Sprawdzenie
wiadomości 375
3.8 Pomiary
w układach kształtujących przebiegi elektryczne 376
3.8.1 Wprowadzenie 376
3.8.2 Podstawowe
pojęcia 377
3.8.3 Układy
kształtujące przebiegi elektryczne 378
3.8.3.1 Układ
całkujący 378
3.8.3.2 Układ
różniczkujący 381
3.8.3.3 Układy
ograniczające napięcie 382
3.8.4 Ćwiczenie 385
3.8.5 Sprawdzenie
wiadomości 387
3.9 Pomiary
w układach zasilaczy 388
3.9.1 Wprowadzenie 388
3.9.2 Budowa
zasilaczy sieciowych 389
3.9.2.1 Zasilacz
impulsowy 389
3.9.2.2 Zasilacz
liniowy (tradycyjny) 390
3.9.2.3 Zasilacz
bezprzerwowy UPS 391
3.9.3 Parametry
zasilaczy 391
3.9.4 Ćwiczenie 392
3.9.5 Sprawdzenie
wiadomości 394
3.10 Pomiary
w układach wzmacniaczy 395
3.10.1 Wprowadzenie 395
3.10.2 Budowa
wzmacniaczy elektronicznych 395
3.10.2.1 Wzmacniacze
z tranzystorami bipolarnymi 396
3.10.2.2 Wzmacniacze
z tranzystorami unipolarnymi 401
3.10.3 Parametry
wzmacniaczy 402
3.10.4 Ćwiczenie 402
3.10.5 Sprawdzenie
wiadomości 403
3.11 Pomiary
w układach ze wzmacniaczem operacyjnym 404
3.11.1 Wprowadzenie 404
3.11.2 Układy
pracy wzmacniaczy operacyjnych 405
3.11.2.1 Wzmacniacz
odwracający 405
3.11.2.2 Wzmacniacz
nieodwracający 406
3.11.2.3 Wzmacniacz
sumujący 407
3.11.2.4 Wzmacniacz
odejmujący 408
3.11.2.5 Wtórnik
napięcia 409
3.11.3 Parametry
wzmacniaczy operacyjnych 410
3.11.4 Ćwiczenie 410
3.11.5 Sprawdzenie
wiadomości 411
3.12 Pomiary
w układach filtrów częstotliwościowych 411
3.12.1 Wprowadzenie 412
3.12.2 Układy
filtrów częstotliwościowych 413
3.12.2.1 Filtr
dolnoprzepustowy 413
3.12.2.2 Filtr
górnoprzepustowy 414
3.12.3 Filtry
aktywne 415
3.12.3.1 Filtry
aktywne dolnoprzepustowe 415
3.12.3.2 Filtry
aktywne górnoprzepustowe 416
3.12.4 Parametry
filtrów częstotliwościowych 416
3.12.5 Ćwiczenie 417
3.12.6 Sprawdzenie
wiadomości 418
3.13 Pomiary
w układach generatorów 419
3.13.1 Wprowadzenie 419
3.13.2 Układy
generatorów 420
3.13.2.1 Generator
RC i CR 420
3.13.2.2 Generator
LC z dzieloną pojemnością – Colpittsa 421
3.13.2.3 Generator
LC z dzieloną indukcyjnością – Hartleya 423
3.13.2.4 Generator
LC Meissnera 424
3.13.2.5 Generator
przebiegu prostokątnego i trójkątnego 425
3.13.3 Zastosowanie
generatorów 426
3.13.4 Parametry
generatorów 426
3.13.5 Ćwiczenie 426
3.13.6 Sprawdzenie
wiadomości 430
3.14 Badanie
bramek logicznych 431
3.14.1 Wprowadzenie 431
3.14.2 Algebra
Boole’a 431
3.14.3 Bramki
logiczne 433
3.14.4 Ćwiczenie 434
3.14.5 Sprawdzenie
wiadomości 438
3.15 Synteza
układów kombinacyjnych 438
3.15.1 Wprowadzenie 438
3.15.2 Dwójkowy
system zapisu liczb 439
3.15.3 Realizacja
układów logicznych na bramkach 440
3.15.4 Minimalizacja
funkcji logicznych 441
3.15.5 Ćwiczenie 445
3.15.6 Sprawdzenie
wiadomości 445
3.16 Badanie
konwerterów kodów 446
3.16.1 Wprowadzenie 446
3.16.2 Kodery 447
3.16.3 Dekodery 448
3.16.4 Ćwiczenie 449
3.16.5 Sprawdzenie
wiadomości 451
3.17 Badanie
multiplekserów 451
3.17.1 Wprowadzenie 452
3.17.2 Łączenie
multiplekserów 452
3.17.3 Realizacja
funkcji logicznych 453
3.17.4 Ćwiczenie 454
3.17.5 Sprawdzenie
wiadomości 456
3.18 Badanie
demultiplekserów 457
3.18.1 Wprowadzenie 457
3.18.2 Łączenie
demultiplekserów 458
3.18.3 Ćwiczenie 458
3.18.4 Sprawdzenie
wiadomości 460
3.19 Badanie
przerzutników 461
3.19.1 Wprowadzenie 461
3.19.2 Najczęściej
stosowane przerzutniki 462
3.19.3 Sposoby
wyzwalania przerzutników 464
3.19.4 Parametry
przerzutników 464
3.19.5 Dwójka
licząca 465
3.19.6 Ćwiczenie 465
3.19.7 Sprawdzenie
wiadomości 469
3.20 Badanie
liczników asynchronicznych 470
3.20.1 Wprowadzenie 470
3.20.2 Budowa
liczników asynchronicznych modulo K 470
3.20.3 Liczniki
asynchroniczne w technologii scalonej 472
3.20.4 Realizacja
liczników mod K na układzie 7490 473
3.20.5 Licznik
dwudekadowy na układzie 7490 474
3.20.6 Ćwiczenie 475
3.20.7 Sprawdzenie
wiadomości 476
3.21 Badanie
liczników synchronicznych 477
3.21.1 Wprowadzenie 477
3.21.2 Zasada
działania liczników synchronicznych 477
3.21.3 Liczniki
synchroniczne w technologii scalonej 478
3.21.4 Ćwiczenie 479
3.21.5 Sprawdzenie
wiadomości 482
3.22 Badanie
rejestrów 483
3.22.1 Wprowadzenie 483
3.22.2 Rejestry
równoległe 484
3.22.3 Rejestry
szeregowe 484
3.22.4 Rejestry
scalone 485
3.22.5 Ćwiczenie 487
3.22.6 Sprawdzenie
wiadomości 488
3.23 Badanie
scalonych układów cyfrowych 489
3.23.1 Wprowadzenie 489
3.23.2 Minialarm
domowy 489
3.23.2.1 Tablica
prawdy – określenie wartości wyjścia układu w zależności od stanu wejść 489
3.23.2.2 Metoda
Karnaugha i jej reguły 491
3.23.2.3 Od
wzoru do schematu elektrycznego 492
3.23.3 Ćwiczenie 497
3.23.4 Sprawdzenie
wiadomości 498
3.24 Testy
kontrolne 499
3.24.1 Test
kontrolny nr 1 499
3.24.2 Test
kontrolny nr 2 502
3.24.3 Test
kontrolny nr 3 506
3.24.4 Test
kontrolny nr 4 509
Bibliografia 512
Źródła ilustracji
513
Rozwiązania testów kontrolnych