Opis
Dotychczasowa monografia wydana przez Instytut Transportu Samochodowego pt. „Organizacja i funkcjonowanie przedsiębiorstwa transportu drogowego rzeczy” została zastąpiona monografią pt. „Transport drogowy rzeczy. Zagadnienia organizacyjne i techniczne” i monografią pt. „Transport drogowy rzeczy. Zagadnienia prawne i finansowe”. Monografie opracował zespół ekspertów z poszczególnych dziedzin omawianych w kolejnych rozdziałach obu książek i dotyczą funkcjonowania przedsiębiorstwa transportu drogowego rzeczy i warunków realizacji przewozu.
Zagadnienia organizacyjne i techniczne obejmują obszar gospodarczej działalności przedsiębiorstwa, dostępu do zawodu i rynku przewoźnika oraz norm i zagadnień technicznych. Ponadto poruszane są zagadnienia dotyczące szczególnych warunków wykonywania niektórych przewozów (transport żywności, żywych zwierząt, odpadów, towarów niebezpiecznych i monitoring przewozu towarów wrażliwych), procedur i wymagań w zakresie bezpieczeństwa drogowego oraz ekologicznych aspektów działalności transportowej, w tym zagadnień związanych z recyklingiem.
Zagadnienia prawne i finansowe obejmują obszar prawa cywilnego i handlowego, warunków socjalnych (w zakresie prawa pracy, dopuszczalnego czasu pracy kierowców i instytucji związanych z tymi zagadnieniami), przepisów podatkowych (związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa, w tym podatków i opłat związanych z utrzymaniem parku samochodowego) i zarządzania finansami przedsiębiorstwa w zakresie usług bankowych, ubezpieczeń oraz standardów zapewnianych w ramach reguł Incoterms.
W ramach monografii poświęconej zagadnieniom organizacyjnym i technicznym przedstawiono przykładowe zadanie problemowe z zakresu organizacji procesu przewozu, wraz z rozwiązaniem. Rozwiązanie zadania wymaga opracowania harmonogramu przewozu, przy zastosowaniu wiedzy dotyczącej czasu pracy, przerw i odpoczynku kierowców.
Zagadnienia poruszane w obu monografiach zostały przedstawione w sposób usystematyzowany i przystępny. Dlatego ich autorzy mają nadzieję, że spełnią one oczekiwania czytelników i przyczynią się do poszerzenia ich wiedzy.
Monografie przeznaczono dla osób ubiegających się o certyfikat kompetencji zawodowych w drogowym transporcie rzeczy.
Spis treści
WSTĘP 7
ROZDZIAŁ 1. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PRZEDSIĘBIORSTWA 11
1.1. Koszty przedsiębiorstwa transportowego 11
1.1.1. Pojęcia nakładu, wydatku i kosztu 11
1.1.2. Klasyfikacja kosztów i ich kalkulacja 12
1.1.3. Podział kosztów działalności operacyjnej 14
1.2. Formy i struktury organizacyjne 15
1.2.1. Organizacja w przedsiębiorstwie transportowym 15
1.2.2. Zarządzanie przedsiębiorstwem 17
1.3. Planowanie w przedsiębiorstwie 18
1.3.1. Konieczność planowania w przedsiębiorstwie i jego sposoby 18
1.3.2. Zasady planowania działalności gospodarczej i rodzaje planów 20
1.4. Marketing w transporcie 20
1.4.1. Istota i miejsce marketingu w działalności transportowej 20
1.4.2. Zachowanie konsumentów na rynku usług transportowych 21
1.4.3. Badania marketingowe 22
1.4.4. Strategie marketingowe w transporcie 22
1.4.5. Usługa transportowa jako element marketingu 23
1.4.6. Cena usługi transportowej jako element marketingu 24
1.4.7. Dystrybucja usług transportowych jako element marketingu 24
1.4.8. Promocja usług transportowych 25
1.5. Techniki elektroniczne w zarządzaniu przedsiębiorstwem 27
1.5.1. Systemy informatyczne w przedsiębiorstwie 27
1.5.2. Monitoring pojazdów 28
Bibliografia 29
ROZDZIAŁ 2. DOSTĘP DO ZAWODU I RYNKU PRZEWOŹNIKA 30
2.1. Warunki wykonywania zawodu przewoźnika drogowego 33
2.1.1. Rzeczywista i stała siedziba w jednym z państw członkowskich 33
2.1.2. Dobra reputacja 34
2.1.3. Odpowiednia zdolność finansowa 36
2.1.4. Kompetencje zawodowe 37
2.2. Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i licencje wspólnotowe 40
2.3. Zasady dopuszczania do wykonywania przewozów na potrzeby własne 42
2.4. Kabotaż 43
2.5. Nadzór, kontrola i sankcje 45
2.6. Dokumenty niezbędne w transporcie drogowym rzeczy 49
2.7. Leasing i najem pojazdów 50
2.8. Zakres dokumentów i karnetów TIR oraz odpowiedzialność z tytułu posługiwania się nimi 52
Bibliografia 60
ROZDZIAŁ 3. NORMY I ASPEKTY TECHNICZNE DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA TRANSPORTU DROGOWEGO RZECZY 62
3.1. Wymagania techniczne 62
3.2. Homologacja pojazdów 66
3.2.1. Rejestracja pojazdów 68
3.2.2. Badania techniczne pojazdów 70
3.3. Utrzymanie pojazdów i ich wyposażenia w odpowiednim stanie technicznym 73
3.3.1. Obsługa codzienna pojazdu 73
3.3.2. Obsługa techniczna pojazdu 75
3.3.3. Naprawy pojazdów 78
3.3.4. Techniczne urządzenia transportowe 79
3.3.5. Transport kombinowany i techniki przeładunku poziomego 82
3.3.5.1. Transport kombinowany 82
3.3.5.2. Techniki przeładunku poziomego 84
Bibliografia 87
ROZDZIAŁ 4. WARUNKI WYKONYWANIA NIEKTÓRYCH PRZEWOZÓW TOWAROWYCH 91
4.1. Przewóz żywności 91
4.2. Przewóz zwierząt 95
4.3. Przewóz drogowy towarów niebezpiecznych 98
4.3.1. Oznakowanie towarów niebezpiecznych i pojazdów przeznaczonych do transportu takich materiałów 102
4.3.2. Wymogi względem wyposażenia pojazdów przewożących towary niebezpieczne 105
4.3.3. Nadzorowanie pojazdów do przewozu towarów niebezpiecznych 107
4.3.4. Ograniczenia w poruszaniu się pojazdów przewożących towary niebezpieczne 107
4.3.5. Wymagania konstrukcyjne i dopuszczenie do ruchu pojazdów przewożących materiały niebezpieczne 108
4.3.6. Zalecane środki ostrożności podczas przewozu towarów niebezpiecznych 109
4.4. Przewóz odpadów 110
4.5. Monitorowanie drogowego przewozu towarów wrażliwych 114
Bibliografia 116
ROZDZIAŁ 5. BEZPIECZEŃSTWO DROGOWE 120
5.1. Kwalifikacje kierowcy 121
5.1.1. Prawo jazdy 123
5.1.2. Świadectwo kwalifikacji zawodowej 126
5.1.3. Badania lekarskie i psychologiczne 128
5.1.4. Kod 95 132
5.2. Instrukcje dla kierowców z zakresu wymogów bezpieczeństwa 132
5.2.1. Przygotowanie pojazdu do pracy przewozowej 132
5.2.2. Obowiązkowe wyposażenie pojazdu 133
5.3. Procedury stosowane w razie wypadku 135
5.3.1. Wzywanie pomocy 139
5.3.2. Pierwsza pomoc w wypadkach drogowych 140
5.3.3. Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy w niektórych stanach zagrożenia zdrowia i życia poszkodowanych w wypadkach drogowych 147
5.3.4. Postępowanie w razie pożaru 151
5.3.5. Ewakuacja osób z samochodu ciężarowego 154
Bibliografia 156
ROZDZIAŁ 6. BEZPIECZEŃSTWO DROGOWE – UWARUNKOWANIA TECHNICZNE 158
6.1. Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego przez kierowców zawodowych na terenie różnych państw członkowskich Unii Europejskiej 158
6.1.1. Przepisy ruchu drogowego w krajach Unii Europejskiej 159
6.1.2. Oznakowanie dróg 161
6.1.3. Ograniczenia w ruchu 162
6.1.4. Miejsca postojowe 165
6.1.5. Nadzór nad flotą pojazdów 166
6.2. Bezpieczne mocowanie ładunków 167
6.2.1. Dobór pojazdu 168
6.2.2. Dobór metody załadunku 169
6.2.3. Planowanie rozmieszczenia ładunku 169
6.2.4. Dobór metody mocowania 171
6.2.5. Dobór liczby i rodzaju środków mocujących i elementów zabezpieczających 174
6.2.6. Sprawdzanie jakości zamocowania 175
6.3. Nowoczesne elektroniczne systemy bezpieczeństwa w pojazdach 176
Bibliografia 178
ROZDZIAŁ 7. EKOLOGICZNE ASPEKTY DZIAŁALNOŚCI TRANSPORTOWEJ 181
7.1. Ekologiczne uwarunkowania działalności przedsiębiorstw transportu drogowego 181
7.1.1. Wprowadzenie 181
7.1.2. Wpływ parametrów opon samochodowych na poziom emisji spalin 183
7.1.3. Hałas związany z transportem drogowym 185
7.1.4. Klasy i normy spalania paliw – normy Euro 189
7.2. Zasady postępowania z pojazdami wycofanymi z eksploatacji 191
Bibliografia 195
ROZDZIAŁ 8. ŚRODOWISKOWE OGRANICZENIA DZIAŁALNOŚCI TRANSPORTOWEJ 199
8.1. Opłaty środowiskowe ponoszone z tytułu wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza 199
8.2. Krajowa baza o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji 203
8.3. Strefy ograniczonego ruchu dla transportu drogowego 204
8.3.1. Strefy ograniczonego ruchu w Polsce 204
8.3.2. Strefy czystego transportu w Europie i w Polsce 209
Bibliografia 215
PODSUMOWANIE 218
SPIS RYSUNKÓW I TABEL 220
PRZYKŁADOWE ZADANIE 222
O autorach / z książki
Autorzy: Ewa Kamińska, Tomasz Kamiński, Mikołaj Kruszewski, Piotr Pawlak, Monika Ucińska, Małgorzata Walendzik
Publikacja wydana na zamówienie Instytutu Transportu Samochodowego
